Constructor Init Block

Jasne, wchodzimy w obszar struktury klas. To, jak Kotlin podchodzi do konstruktorów, jest jednym z pierwszych "aha!" momentów dla programisty Javy, ponieważ drastycznie redukuje ilość powtarzalnego kodu.

14. Klasy: konstruktor główny, bloki init

Kotlin wprowadza formalne rozróżnienie na jeden konstruktor główny (primary constructor) i opcjonalne konstruktory drugorzędne (secondary constructors).

---

1. Konstruktor główny (primary constructor)

To jest główny, najbardziej zwięzły sposób deklarowania konstruktora i właściwości klasy jednocześnie. Jest on częścią nagłówka klasy.

Problem w Javie: Boilerplate W Javie musisz osobno zadeklarować pola i osobno napisać konstruktor, który je inicjalizuje.

public class Person {
    private final String name;
    private final int age;

    public Person(String name, int age) {
        // Powtarzalny kod inicjalizujący
        this.name = name;
        this.age = age;
    }
}

Rozwiązanie w Kotlinie: Zwięzłość i jasność W Kotlinie możesz to wszystko zrobić w jednej linii.

class Person(val name: String, val age: Int) {
    // Ciało klasy jest tutaj
}

Co tu się stało? Analiza jednej linii: class Person(val name: String, val age: Int)

1. Deklaracja konstruktora: Część w nawiasach (...) to konstruktor główny.
2. Deklaracja i inicjalizacja właściwości: Użycie słów kluczowych val (lub var) przed parametrami konstruktora to kluczowa magia Kotlina. Mówi ono kompilatorowi:

• "To nie jest tylko parametr konstruktora."
• "Stwórz publiczną, niemodyfikowalną (val) właściwość o nazwie name typu String."
• "Automatycznie zainicjuj tę właściwość wartością przekazaną do konstruktora."

Ta jedna linia jest w pełni równoważna całej klasie Javy pokazanej wyżej. Pozbywamy się całego boilerplate'u z this.name = name;.

---

2. Blok inicjalizujący (init)

Konstruktor główny nie ma ciała (nie ma nawiasów klamrowych {}). Co więc zrobić, jeśli potrzebujesz wykonać jakąś bardziej skomplikowaną logikę podczas tworzenia obiektu, np. walidację, logowanie lub wywołanie innej metody?

Do tego służy blok init. Jest on wykonywany zaraz po wywołaniu konstruktora głównego.

Przykład z walidacją:

class Person(val name: String, val age: Int) {

    // Blok `init` jest częścią procesu inicjalizacji obiektu
    init {
        // Możemy tu odwoływać się do właściwości z konstruktora głównego
        require(age >= 0) { "Wiek nie może być ujemny!" }
        println("Stworzono osobę o imieniu $name")
    }

    // Klasa może mieć wiele bloków `init`, wykonają się w kolejności deklaracji
    init {
        println("Druga część inicjalizacji zakończona dla $name.")
    }
}

fun main() {
    val person = Person("Anna", 30)
    // val invalidPerson = Person("Ktoś", -5) // Rzuci IllegalArgumentException
}

Wynik dla Person("Anna", 30):

Stworzono osobę o imieniu Anna
Druga część inicjalizacji zakończona dla Anna.

---

3. Konstruktory drugorzędne (secondary constructors)

A co z przeciążaniem konstruktorów, tak jak w Javie? Kotlin również to umożliwia za pomocą konstruktorów drugorzędnych, deklarowanych w ciele klasy za pomocą słowa kluczowego constructor.

Jest jednak jedna, fundamentalna zasada:

Każdy konstruktor drugorzędny musi (bezpośrednio lub pośrednio) wywołać konstruktor główny.

Robimy to za pomocą słowa kluczowego this(...). Gwarantuje to, że główna logika inicjalizacyjna jest zawsze wykonywana.

Przykład: Chcemy dodać konstruktor, który przyjmuje tylko imię i ustawia domyślny wiek na 0.

class Person(val name: String, val age: Int) {

    init {
        println("Inicjalizator główny dla: $name, wiek: $age")
    }

    // Konstruktor drugorzędny
    constructor(name: String) : this(name, 0) { // Delegacja do konstruktora głównego
        // Ciało konstruktora drugorzędnego wykonuje się PO bloku `init`
        println("Wywołano konstruktor drugorzędny dla $name")
    }
}

fun main() {
    println("--- Tworzenie przez konstruktor główny ---")
    val p1 = Person("Jan", 42)

    println("\n--- Tworzenie przez konstruktor drugorzędny ---")
    val p2 = Person("Maria")
}

Wynik:

--- Tworzenie przez konstruktor główny ---
Inicjalizator główny dla: Jan, wiek: 42

--- Tworzenie przez konstruktor drugorzędny ---
Inicjalizator główny dla: Maria, wiek: 0
Wywołano konstruktor drugorzędny dla Maria

Pro-tip: W Kotlinie często unika się konstruktorów drugorzędnych na rzecz argumentów domyślnych w konstruktorze głównym. Jest to bardziej zwięzłe i elastyczne.

// Lepszy, bardziej idiomatyczny sposób
class Person(val name: String, val age: Int = 0)
// To załatwia sprawę bez potrzeby pisania drugiego konstruktora!

Podsumowanie dla programisty Javy

Koncepcja	Podejście w Javie	Podejście w Kotlinie	Kluczowa korzyść
Główny sposób inicjalizacji	Konstruktor w ciele klasy	Konstruktor główny w nagłówku klasy	Ogromna redukcja boilerplate'u
Logika inicjalizacyjna	W ciele konstruktora	Blok init	Czyste oddzielenie deklaracji od logiki
Przeciążanie konstruktorów	Wiele konstruktorów	Konstruktory drugorzędne (muszą delegować do głównego)	Gwarancja wykonania głównej logiki
Lepsza alternatywa dla przeciążania	Wymaga osobnych metod	Argumenty domyślne	Większa zwięzłość i elastyczność