When

Znakomicie. Wyrażenie when to jedna z najbardziej elastycznych i potężnych konstrukcji w Kotlinie. Dla programisty Javy jest to jak switch na sterydach – robi wszystko, co switch, i o wiele, wiele więcej.

4. Wyrażenie when (jako ulepszony switch)

when zastępuje instrukcję switch z Javy, ale jest od niej znacznie bardziej wyraziste i wszechstronne.

---

1. Podstawowe użycie (bezpośredni zamiennik switch)

W najprostszej formie when działa jak switch.

W Javie:

int day = 2;
String dayName;
switch (day) {
    case 1:
        dayName = "Poniedziałek";
        break;
    case 2:
        dayName = "Wtorek";
        break;
    default:
        dayName = "Inny dzień";
        break;
}

W Kotlinie:

val day = 2
val dayName = when (day) {
    1 -> "Poniedziałek"
    2 -> "Wtorek"
    else -> "Inny dzień"
}
println(dayName) // Wyświetli: Wtorek

Kluczowe różnice już na tym etapie:

• when jest wyrażeniem: Może zwracać wartość, co pozwala na przypisanie wyniku bezpośrednio do zmiennej (val dayName = ...). To promuje niezmienność (val) i eliminuje potrzebę tworzenia modyfikowalnej zmiennej (var dayName;).
• Brak break: W Kotlinie wykonany zostanie tylko kod dla pierwszego pasującego warunku. Nie ma "przechodzenia dalej" (fall-through), co jest częstym źródłem błędów w Javie.
• default to else: Gałąź domyślna jest oznaczona słowem kluczowym else.

---

2. Ulepszenia i supermoce when

Tutaj when pokazuje swoją prawdziwą siłę, wykraczając daleko poza możliwości switch.

a) Łączenie wielu wartości w jednym warunku

Możesz sprawdzić kilka wartości w jednej gałęzi, oddzielając je przecinkami.

val code = 200
val message = when (code) {
    200, 201, 204 -> "Success"
    400, 401, 403 -> "Client Error"
    500, 503 -> "Server Error"
    else -> "Unknown code"
}

To znacznie czystsza alternatywa dla case 200: case 201: ... z Javy.

b) Używanie dowolnych wyrażeń jako warunków

W przeciwieństwie do Javy, gdzie case musi być stałą, w Kotlinie gałęzie when mogą zawierać dowolne wyrażenia, które zwracają true/false.

val x: Any = "Kotlin" // Może być cokolwiek
when (x) {
    1 -> println("To jest liczba 1")
    "Kotlin" -> println("To jest string 'Kotlin'")
    is Long -> println("To jest Long") // Sprawdzanie typu (i smart cast!)
    !is String -> println("To nie jest String")
    else -> println("Coś innego")
}

c) Sprawdzanie zakresów (in)

Możesz łatwo sprawdzić, czy wartość mieści się w zakresie.

val httpCode = 404
when (httpCode) {
    in 200..299 -> println("Success")
    in 400..499 -> println("Client Error") // Ten warunek zostanie dopasowany
    in 500..599 -> println("Server Error")
    else -> println("Unknown range")
}

d) when bez argumentu (jako czytelniejszy if-else if-else)

Jeśli nie podasz argumentu do when, każda gałąź staje się po prostu warunkiem logicznym. when zadziała jak czystszy łańcuch if-else if.

val text = "Start"
when {
    text.startsWith("Start") -> println("Zaczyna się od 'Start'")
    text.contains("middle") -> println("Zawiera 'middle'")
    text.endsWith("End") -> println("Kończy się na 'End'")
    else -> println("Nie pasuje do niczego")
}

---

3. Wymóg kompletności (Exhaustiveness)

To bardzo ważna cecha bezpieczeństwa. Jeśli używasz when jako wyrażenia (czyli przypisujesz jego wynik do zmiennej), kompilator musi mieć pewność, że wszystkie możliwe przypadki zostały obsłużone. Wymusza to dodanie gałęzi else.

val number = 5
val description = when (number) {
    0 -> "Zero"
    // BŁĄD KOMPILACJI: 'when' expression must be exhaustive.
    // Add necessary 'else' branch.
}

Poprawnie:

val description = when (number) {
    0 -> "Zero"
    else -> "Nie zero"
}

Wyjątek: Gałąź else nie jest wymagana, jeśli kompilator sam potrafi stwierdzić, że wszystkie przypadki są obsłużone. Dzieje się tak przy typach wyliczeniowych (enum) i klasach zapieczętowanych (sealed class).

enum class Color { RED, GREEN, BLUE }

fun getColorName(color: Color): String {
    return when (color) {
        Color.RED -> "Czerwony"
        Color.GREEN -> "Zielony"
        Color.BLUE -> "Niebieski"
        // Nie potrzeba `else`! Kompilator wie, że to wszystkie opcje.
        // Jeśli dodasz nowy kolor do enum, ten kod przestanie się kompilować,
        // zmuszając Cię do obsługi nowego przypadku. To świetne!
    }
}

Podsumowanie dla programisty Javy

Cecha	Java switch	Kotlin when
Zwracanie wartości	Nie (przed Java 14)	Tak (jest wyrażeniem)
Argument	Zmienna (int, enum, String)	Dowolny obiekt
Warunki case	Tylko stałe	Dowolne wyrażenia, typy, zakresy
break	Wymagany, by uniknąć fall-through	Niepotrzebny
Domyślna gałąź	default:	else ->
Kompletność	Niewymuszana	Wymuszana, gdy jest wyrażeniem
Użycie bez argumentu	Niemożliwe	Tak (jako czytelniejszy if-else)

when to jedno z najbardziej użytecznych narzędzi w arsenale Kotlina, które czyni kod bezpieczniejszym, krótszym i o wiele bardziej czytelnym.